Kết quả nghiên cứu khoa học về xói mòn bờ biển tại tỉnh Cà Mau và Tiền Giang ở ĐBSCL và Quảng Nam ở vùng duyên hải miền Trung đã được tổ chức tại hội thảo quốc gia tại Hội An, tỉnh Quảng Nam vào ngày 25 tháng 5.
Các chuyên gia đã tham dự hội thảo bao gồm các nhà nghiên cứu, các học giả trong lĩnh vực kỹ thuật bờ biển, các cơ quan chính phủ và chính quyền địa phương, cũng như các đại diện từ các tổ chức quốc tế và các đối tác. Các nghiên cứu đã được tiến hành với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu (EU) và Pháp, thông qua Cơ quan Phát triển Pháp (AFD), thực hiện các cam kết với Việt Nam tại COP.
Các nghiên cứu xem xét các nguyên nhân xói mòn bờ biển, bị phá huỷ nặng nề ở một số vùng của Việt Nam, bất lợi cho người dân. Mục đích của các nghiên cứu này là tìm ra một giải pháp để bảo vệ Bãi biển Hội An và các vùng ven biển Hạ Long ĐBSCL, đồng thời hiểu rõ hơn về cơ chế quá trình xói mòn ở hai khu vực này. Các nghiên cứu cũng sẽ giúp thiết lập cơ sở khoa học vững chắc cho việc quản lý tổng hợp các vùng ven biển của Việt Nam và lần lượt hỗ trợ lập kế hoạch các biện pháp bảo vệ bền vững các vùng ven biển khỏi sự xói mòn.
Trong quá trình tiến hành nghiên cứu, lần đầu tiên tại Việt Nam đã thực hiện được hai chiến dịch đo đạc tại chỗ (thủy động lực học của sóng, triều và dòng trầm tích) cùng với các phương pháp thử nghiệm (trong phòng thí nghiệm và tại chỗ) và hình học. Các biện pháp cần thiết để bảo vệ Bãi biển Hội An và vùng duyên hải vùng hạ lưu sông Mêkông, kết quả từ chín tháng nghiên cứu, sẽ được trình bày và thảo luận trong suốt hai ngày hội thảo. Phát biểu tại buổi hội thảo, ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, Quảng Nam có đường bờ biển dài hơn 125 km, trong đó Hội An là một trong những tỉnh có diện tích trồng cà phê lớn nhất, có tiềm năng nhất để đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch .
Tuy nhiên, sự xói mòn của bãi biển ở bãi biển Hội An khá nghiêm trọng. Trung bình, biển giảm xuống ở độ cao khoảng 10-15m và dài khoảng 2km. Mặc dù Quảng Nam đã phối hợp với một số cơ quan thực hiện nhiều biện pháp bảo vệ bờ biển nhưng hiệu quả vẫn chưa như mong muốn. TS Nguyễn Kim Đan cho biết, từ tháng 7 năm 2016, nhóm nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu về quá trình xói mòn bờ biển Hội An và đề xuất giải pháp bảo vệ bờ biển một cách linh hoạt.
Các giải pháp này tập trung vào việc cấm tất cả các hình thức khai thác cát ven sông Thu Bồn và xung quanh khu vực duyên hải Cửa Đại và Hội An cũng như thu thập trầm tích dọc theo chiều dài xấp xỉ 6.500 m bờ biển, nhằm tăng lượng dòng chảy trầm tích Cửa sông Thu Bồn đến bờ biển phía Bắc. Ngoài ra kênh đào sâu khoảng 200m và sâu 8m đã được nạo vét dọc theo bờ trái Cửa Đại, nhằm ngăn chặn việc bồi trầm tích. Đại sứ kiêm Trưởng đoàn EU tại Việt Nam Bruno Angelet cho biết, nghiên cứu này là hành động trước cam kết của EU tại Paris trong COP 21 nhằm hỗ trợ Việt Nam thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong khi xói mòn chủ yếu là thiên tai do con người tạo ra, tác động của nó sẽ được nhân với mực nước biển dâng cao.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, một chương trình sẽ được thiết kế bao gồm các biện pháp như xây dựng đê, phục hồi rừng ngập mặn và xây dựng năng lực để tăng cường phát triển bền vững và quản lý môi trường. Đại sứ Pháp Bertrand Lortholary cho biết Chính phủ Pháp đã quyết định hỗ trợ nghiên cứu để xác định chính xác các nguyên nhân gây ra sự xói mòn của Hội An, các kế hoạch hỗ trợ cụ thể để khắc phục tình trạng này.
Cùng với sự hỗ trợ từ phía EU, AFD của Pháp sẽ giúp cải thiện khả năng phục hồi của Việt Nam đối với biến đổi khí hậu, quản lý bền vững nguy cơ lũ lụt, bảo vệ bờ biển khỏi xói mòn và phục hồi rừng ngập mặn ven biển. Việc đầu tư cần thiết sẽ dựa trên các nghiên cứu và sẽ được tài trợ bởi khoản vay trị giá tới 87 triệu Euro từ AFD và có thể bổ sung một khoản trợ cấp khác từ EU.
Các nghiên cứu được thực hiện bởi Viện nghiên cứu tài nguyên nước miền Nam hợp tác với Trường Công nghệ, Kinh tế và Tài nguyên Nước miền Trung và AFD. Tại hội thảo, các nhà khoa học cũng đề xuất một số giải pháp liên quan đến "cứu hộ" bờ biển Cửa Đại, sử dụng đê chắn sóng và tăng lượng trầm tích bằng cách thiết lập các quy định để quản lý lưu lượng nước và xả trầm tích từ các hồ chứa thượng lưu.
419